درباره شرکت شاپرک
تاریخچه شاپرک:
پس از تصویب تاسیس شرکت شاپرک توسط شورای پول و اعتبار در اسفند ماه 1389،
این شرکت در قالب شخصیت حقوقی مستقل، توسط شرکت ملی انفورماتیک تشکیل و
مقرر شد عمده سهام آن بر اساس شاخصهای عملکردی معین به بانک های مجاز
واگذار شود.
شاپرک با الگوبرداری از عملکرد شبکه های پرداخت در سطح بینالمللی طراحی و
با همکاری شرکتهای ارائه دهنده خدمات پرداخت در اردیبهشت ماه 1391 وارد فاز
اجرایی شد.
در فاز اول این پروژه، هر گونه اتصال مستقیم سوئیچ شرکتهای ارائه دهنده
خدمات پرداخت به سوئیچ بانکها ممنوع گردید، و از دی ماه 1391، پذیرش و
پردازش تراکنشهای پایانههای فروش صرفاً از طریق شاپرک امکانپذیر شد.
از دیگر اقدامات انجام شده در این مرحله میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- راهاندازی مرکز «پاشا» بهعنوان واسط بین سامانه اتاق پایاپای الکترونیکی و شاپرک
- راهاندازی مرکز «برنا» بهعنوان واسط بین سامانه اتاق پایاپای الکترونیکی و سیستم بانکداری متمرکز
- ایجاد شبکههای ارتباطی و عملیاتی نمودن کامل سوئیچ شاپرک
در فاز دوم پروژه، از شهریور ماه 1392
تمامی تراکنشهای پرداخت اینترنتی از طریق شبکه شاپرک پذیرش و پردازش شده و
انتقال کامل آنها از شبکه شتاب به شاپرک از اواسط بهمن ماه 1392 بهعنوان
یک درگاه واحد صورت پذیرفت. مزایای پردازش و پذیرش پرداختهای اینترنتی از
طریق شاپرک در فاز دوم عبارتاند از:
- فراهم کردن زمینه اتصال مستقیم
ارائهدهندگان خدمات پرداخت مجازی به شاپرک به لحاظ فنی، امنیتی و اجرایی
مطابق با سیاستها بانک مرکزی ج.ا.ا. و اهداف شاپرک
- ایجاد زمینه مناسب برای فعالیت پرداخت مجازی توسط شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت
- توسعه خدمات و محصولات پرداختهای مجازی از طریق تعامل با شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت
- ایجاد فضای رقابتی مناسب برای فعالیت شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت
- استفاده بهینه از منابع شرکتهای
ارائهدهنده خدمات پرداخت در راستای توسعه و ارتقای بازار پرداختهای مجازی
مطابق با سیاستهای شاپرک
- امکان نظارت، کنترل و انطباق معاملات با مقررات ضد پولشویی و کاهش ریسکهای موجود
- افزایش امنیت در حوزه پرداختهای اینترنتی و تفکیک کامل حوزه پرداخت از حوزه فعالیتهای بانکی
وضعیت موجود:
اقدامات صورت پذیرفته توسط شاپرک، توانسته است بیش از 48 درصد از اهداف
کلان را تا پایان سال 93 محقق سازد و تعقیب این اهداف در سال 94 نیز دنبال
میگردد. آمار و اطلاعات شبکه پرداخت، نمایانگر دستاوردهای مثبت حاصل از
فعالیت شاپرک است، که مهمترین آنها عبارتاند از:
- افزایش کیفیت سوئیچ تراکنش ها و کاهش40 درصدی زمان متوسط انجام تراکنش
- افزایش سرویس های پرداخت و ارائه سرویس های ارزشافزوده (سبد کالا، کارت اعتباری کالای ایرانی) بر بستر پرداخت
- افزایش اقبال و اعتماد عمومی با توجه به افزایش حجم و مبلغ تراکنش ها
اقدامات آتی:
برنامهریزی های صورت پذیرفته بهمنظور تحقق چشمانداز آینده و اهداف
شاپرک، با محدوده وسیع متشکل از 12 شرکت ارائه دهنده خدمات پرداخت و بیش از
4 میلیون پایانه فروشگاهی، درگاه پرداخت اینترنتی و موبایلی، در قالب
چندین پروژه تهیه و تدوین شده است.
پروژه های نظارتی شرکت :
- کتابچه جامع الزامات شاپرک
- بازرسی و ممیزی جامع شرکتهای ارائه دهنده خدمات پرداخت
- بازرسى میدانى پذیرندگان
- مرکز تماس شاپرک
- پرداخت همراه شاپرک (پرداخت موبایلی)
- سامانه مدیریت پذیرندگان شبکه پرداخت
- سامانه هوش تجاری شاپرک
- سامانه تشخیص تقلب شاپرک
پروژههای ارتقاء امنیت شبکه پرداخت :
استقرار مدیریت امنیت اطلاعات در شبکه پرداخت کشور، یکی از ماموریتهای
اساسی شرکت شاپرک بوده است. در این حوزه، چندین پروژه مهم در دستور کار
قرار گرفتهاند که برخی اخیرا به بهرهبرداری رسیده و برخی دیگر در حال
اجرا هستند و در آینده تاثیر آنها در شبکه پرداخت رویت خواهد شد.
پروژههای ارتقاء سیستمها و زیرساخت فنی :
ایجاد زیرساختها بهمنظور جلوگیری از بروز رخدادها و یا مدیریت و یا کاهش
اثر آنها و همچنین امکان رصد نمودن بهموقع و تحلیل و پایش مشکلات،
بهعنوان یکی از مباحث مهم در موضوع نظارت تعریف میشود. بدیهی است جهت
نظارت هوشمند، ایجاد زیرساختهای فنی بهمنظور توسعه ابزارهای نظارتی
موردنیاز است. در همین راستا، چندین پروژه در شاپرک در دستور کار قرارگرفته
و در حال اجرا است.
اهمیت و ویژگی های نظام پرداخت کارتی:
نظام پرداخت الکترونیکی واجد امتیازات مهمی نسبت به سایر نظام های پرداخت است. ازجملهی این مزایا عبارتاند از:
- سهولت در پرداخت برای دارنده کارت
- امنیت در پرداخت برای دارنده کارت و پذیرنده
- حصول اطمینان از وصول وجه برای پذیرنده
- کاهش کاربری ابزارهای نقدی و هزینههای ملی مربوط به آن
- امکان انجام نظارت داده محور بهمنظور کشف و پیشگیری از تخلفات با توجه به ماهیت الکترونیکی پرداخت
تراکنش های پرداخت الکترونیکی کارت
یکطرفه بوده و از رابطه چند به یک تبعیت میکنند. به این معنا که
پرداختکنندههای متعدد از طریق یک پایانه به یک حساب (در موارد معدودی چند
حساب) متعلق به فروشنده انتقال وجه انجام میدهند، اما فروشنده نمیتواند
این وجوه را به دارندگان کارت انتقال دهد. ازاینرو نظام پرداخت کارتی
بهگونهای تنظیم شده است که بتواند وجوه مربوط به خرید کالا و خدمات را از
خریداران دریافت و در حساب فروشنده بهصورت تجمیعی واریز کند.
توجه به این ویژگی اساسی بهعنوان استاندارد و تعریف پایانه فروش، این
پایانهها را از پایانههای بانکی که امکان انتقال بین حساب ها را فراهم
میسازند، متمایز میکند.
شبکههای پرداخت الکترونیکی در تمامی کشورهای توسعه یافته و اکثر کشورهای
درحالتوسعه بهعنوان یکی از سامانههای پرداخت مهم مورد توجه سیاستگذار
بوده، لذا سیاستگذار نسبت به ننظیم مقررات و نظارت بر حسن اجرای آن حساسیت
دارد.
اهداف شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت
- هدف1: ایجاد، توسعه و تقویت زیرساخت نظام پرداخت الکترونیک و اجرای عملیات اصلی آن
- هدف2: تدوین استانداردها، مقررات، قوانین و الزامات نظام پرداخت الکترونیکی و نظارت بر رعایت آن
- هدف3: تحلیل، برنامه ریزی و سامان دهی صنعت پرداخت الکترونیکی بر اساس سیاست های بانک مرکزی
- هدف4: استقرار نظام جامع مدیریت امنیت اطلاعات و مخاطرات در شبکه پرداخت الکترونیکی کشور
بیانیه چشم انداز شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت
با اتکاء به برنامهریزی دقیق و مدبرانه، شرکت شبکه
الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) در افق آینده، نهادیست ارزشی، چابک، پویا،
مرجع، موثر و مسئولیتپذیر، مجهز، کارآمد، مسلط بر حوزه دانش، فناوری،
کاربریها و مدیریت روزآمد پرداخت الکترونیک با هویتی اسلامی و ایرانی که
متولی مدیریت، یکپارچگی و ارتقاء پرداخت الکترونیکی بر اساس سیاست های بانک
مرکزی ج.ا.ا در کشور است. شاپرک در راستای افق این چشمانداز، واجد
ویژگیهای زیر خواهد بود:
- عالیترین متولی و بازوی اجرایی بانک
مرکزی با مدیریتی یکپارچه، جامع و نوآورانه در حوزه خدمات پرداخت الکترونیک
و گسترش سطح دانش و فرهنگ کاربری پرداخت الکترونیکی به شکلی که بر پایه،
داده کاوی، آیندهپژوهی و آیندهنگاری منجر به توسعه صنعت پرداخت الکترونیک
کشور شود.
- ایجاد ساختاری مدیریتی و حمایتی، امن و
مقتدر در حوزه پرداخت الکترونیکی و تسهیلکننده تبادلات پولی و اعتباری ضمن
حفظ حریم خصوصی افراد و حقوق شهروندی و در راستای ارتقاء سلامت و امنیت
حوزه پرداخت الکترونیک کشور و کمک به افزایش سهم پرداخت الکترونیک در
تبادلات مالی کشور در نقش سازمانی توانمندساز
- توانمند در محقق ساختن فرامین، تدابیر و
مقررات ملی و حاکمیتی در موضوع پرداخت الکترونیکی و قادر به بهرهبرداری
هوشمندانه و هدفمند از همه فرصتها و ظرفیتهای داخلی و خارجی در حوزه
پرداخت الکترونیکی
بیانیه ماموریت شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت
شاپرک، سازمانی است که در راستای اهداف و سیاستهای کلان بانک مرکزی ج.ا.ا و با تلاش و خرد جمعی به انجام امور زیر میپردازد:
- ایجاد ظرفیت مدیریتی و تخصصی متعهد و
کارآمد به جهت تحقق اهداف و فرامین، قوانین، تدابیر و مقررات بانک مرکزی
ج.ا.ا و نظارت و کنترل موثر بر اجرای قوانین، تعاملات و مراودات سازمانی و
فراسازمانی در حوزه پرداخت الکترونیکی کشور به عنوان سازمان متولی پرداخت
الکترونیک کشور از طرف بانک مرکزی
- پیگیری خط مشیها، سیاستها، راهبردها و
برنامههای ابلاغی و پیشنهاد قوانین، مقررات، آیین نامهها، استانداردها و
دستورالعملها در جهت توسعه امن تبادل الکترونیکی در کشور با استفاده از
ایجاد، مدیریت و ساماندهی زیرساختارهای لازم، در فضایی امن
- ایجاد سازوکار، تامین ظرفیت و هدایت
ظرفیتهای موجود برای راهبری، توسعه و ارتقاء صنعت پرداخت الکترونیک و
فناوریهای نوین ساماندهی و راهبری خدمات مرتبط به پرداخت الکترونیک کشور
بر اساس سیاست های ابلاغی و ایجاد بستر نظارتی مناسب بر اعمال استانداردها و
ضوابط و قوانین تعیین شده در حوزه
- سیاستگذاری، هدایت و
پیگیری آموزش، تحقیق و توسعه مورد نیاز در بخشهای مختلف پرداخت الکترونیک
در سطوح عالی و کاربردی در حوزه پرداخت با همکاری بخشهای خصوصی و
دستگاههای دولتی و نظارت بر حسن انجام آن